 |
SAÄžLIKLI, DOÄžAL TEMÄ°ZLÄ°K |
|
Ä°lk sabun türü M.Ö. 3000 yıllarında kullanılmaya baÅŸlanmış ve tarifleri M.Ö.2500 yılına ait Sümer Yazıtlarında ortaya çıkmıştır. Bu tariflerde; su içine katılan odun külünün kaynatılması ve bu sırada içine yaÄŸ karıştırılarak yavaÅŸ yavaÅŸ eritilmesi ile bir tür sabun elde edildiÄŸi anlaşılmaktadır. Pompei’nin kalıntıları arasında bulunan bir sabun imalathanesi ve kalıp sabunlar, sabunun Romalılara atfedilmesinin en büyük sebeplerinden biridir. Burada, tabii ki banyo kültürünün Romalılarda baÅŸlamış olması ve ilk Roma hamamının M.Ö. 312 yılında inÅŸa edilmesi de diÄŸer etkenlerden bazılarıdır.
Hipograt gibi döneminin önemli fizikçilerinden biri olarak gösterilen Galen (M.S.130-200) sabunun ilk olarak temizlik ve tedavi maksatlarıyla kullanıldığını kanıtlamıştır. 6. yüzyılda karanlık çaÄŸ sonunda kiÅŸisel temizliÄŸe yönelik sabun kullanımı unutulmuÅŸ, ve unutulan sabun ile birlikte ise hastalıklar, salgınlar ve ölüm bütün Avrupayı sarmıştır. Sabunun tekrar kullanımı; 8.yüzyılda Ä°talya ve Ä°spanya’da, 13. yüzyılda Fransa’da ve ardından da Ä°ngiltere’de ortaya çıkmıştır.
Güney Mezopotamya'da Babil uygarlığında, cüzzam hastalıkları ve cilt hastalıklarında insanları sabunlu su havuzuna atarak tedavi ettikleri görülmüştür.
Ünlü Türk tıp bilimadamı İbn-i Sina sabunu açık yaralarda, kuduz tedavisinde ve mikrop öldürücü, dezenfektan olarak geçmiş tarihimizde kullandığı bilinmektedir. |
|
